Biraz daha yağmur yağsa ne iyi olacak dediğimiz bir Cuma sabahından herkese merhaba;

Şu an sizin için ürettiğimiz yirmi bin ellinci kelimeyi okuyorsunuz. Tam tamına 4 aydır birlikteyiz. Bugüne kadar bizi okuduğunuz ve çevrenize tavsiye ettiğiniz için çok teşekkür ederiz.

Mailin başlığını merak etmiş olabilirsiniz. Evet, tamamen Ahmet’in hatası. Geçen hafta sinema bölümünde Einstein kelimesi farklı şekillerde (Einsthein, Einshtehin) dört defa yanlış yazılmış. Neyse ki takipçilerimiz bizi uyardı, yanlışımızı fark ettik. Umarız Ahmet de bir nebze utanmıştır.

Sözü fazla uzatmadan sizi bültenle baş başa bırakalım. Güzel okumalar. 

Önerilerinizi önemsiyoruz. Bize [email protected] adresinden ulaşabilirsiniz.

Kısa kısa

Gine Körfezi'nde Türk denizcileri kaçıran korsanlarla ilk temas kuruldu. Mürettebatın durumu iyi.

Aden Körfezi, Somali, Arap Denizi... TSK bir sene daha bölgede faaliyetlerine devam edecek.

Yavuz Bahadıroğlu mahlasıyla bilinen tarihçi ve yazar Niyazi Birinci vefat etti.

S&P, Türkiye'nin kredi notunu "B+", görünümünü ise "durağan" olarak teyit etti.

Türkiye ile Yunanistan arasında yapılan istikşafi görüşmelerde son gelişmeler ve atılacak adımlar görüşüldü.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tesla ve SpaceX'in Kurucusu Elon Musk ile görüştü.

ABD Başkanı Joe Biden, Suudi Arabistan ve BAE'ye olan silah satışlarını askıya aldı. Biden 1 ayda 33 genelge yayınlayarak Trump döneminin izlerini silmeye çalışıyor.

BM, İtalya'yı Akdeniz'de göçmenlerin yaşamını koruyamamakla suçladı.

Dünyanın en çok otomotiv satan şirketi artık Volkswagen değil Toyota.

Geçtiğimiz haftalarda yatırım alan Getir, Londra’da hizmet vermeye başladı.

AK Partili Özkan: Farklı din ve inançtaki vatandaşlarımızın bayramlarının olduğu günlerde resmi tatil getiriyoruz.

Dünya genelinde Covid-19 vaka sayısı 100 milyonu aştı. İngiltere’de 100 bin kişi Covid-19’dan hayatını kaybetti. Türkiye’de toplam vaka sayısı 2.4 milyon oldu, 25 bin vatandaşımız ise vefat etti.

Pandemide başarılı olmak: 2020’nin en iyi 50 şirketi.

“Afrika Medyası Afrika'yı Nasıl Haberleştiriyor” raporuna göre Afrika haberlerinin üçte biri Batılı kaynaklardan yazılıyor.

Etimoloji

Cuma, toplantı demektir. Dilimize Arapçadan giren kelime;

Cami - toplanılan yer
Cemaat - Toplananlar
İcma - Toplamak (Bir araya getirme)
Mecmua - Toplanan şeyler
Cumhur - Toplum
Cumhuriyet - Toplum yönetimi ile aynı köktendir.

Yani toplanma, bir araya getirme.

Biz de bültenimizi her Cuma size ulaştırmaya gayret ediyoruz.

Fotoğrafın ardından

Karantina bölgesinde Filistinli mülteci bir kadın silahlı Phalangist  milise derdini anlatmaya çalışıyor. Ancak katliam devam ediyor.  (Lübnan, 1976, Françoise Demulder)

18 Ocak 1976'da Phalangist milisler, Beyrut’un Karantina bölgesinde  yaşayan Filistinli mültecilere saldırıp evlerini ateşe verdi ve 1.500  kişiyi katletti. Karantina Katliamı, Lübnan iç savaşının ilk yıllarına  damgasını vuran birçok şiddet olayından sadece biri.

1975 yılından 1990’ların başına kadar süren iç savaşta 150 bin kişi  hayatını kaybetti, bir milyon kişi yaralandı, 350 bin kişi ülke içinde  mülteci konumuna düştü. Aynı zamanda bir milyon kişi Lübnan’dan çıkıp  başka ülkelere göç etmek zorunda kaldı.

Ocakta ne var?

Nokul

Fotoğraf: Gastromanya

Her bir yemeğin belirli bir yöreye sembolik aidiyeti, o yörenin kültürel mirası açısından oldukça değerli. Fakat insanlar hareket halinde ve yemekler, malzemeler de bir yerden diğerine, aslını koruyarak ya da kendinden bir şeyler katıp farklılaşarak taşınıyor. Dolayısıyla damak tadının kültürel mirasına belirgin bir coğrafi sınır çizmenin pek de mümkün olmadığı durumlar olabiliyor.

Anadolu’dan döner, Ortadoğu’dan şavurma ve Güney Amerika’dan taco al pastor’un ortak geçmişlerine değinmiştik. Üçü de dünyanın farklı kıtalarından tarihi kesişen üç benzer lezzetti.

Nokul da bu lezzetlerden biri. Samsun, Afyon, Isparta ve Sinop’un kendi yöresel mutfaklarına ait kabul ettiği nokulun adına ilk kez Büyük Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubat devrinde verilen bir ziyafet yemeğinin menüsünde rastlanıyor. Doğum yeri Anadolu mutfağı diyebilmekle birlikte en orijinali ve köklüsü hangi şehre aittir bilemiyor, dolayısıyla nokul için bir coğrafi sınır da çizemiyoruz.

Her bir nokul, hamuruna konulan ekstra malzemelerle, iç harçlarının yapımıyla ve hamura verilen şekiller ile birbirinden farklılaşıyor. Mesela Samsun’da cevizli üzümlü, Sinop’ta hem cevizli üzümlü hem kıymalı, Isparta ve Afyon’da genellikle haşhaşlı iç harçlarla yapılıyor.

Biz de bu hafta, rahmetli dedemin Sinop’un en sevdiği yemeklerinden olan Sinop nokulunun tarifini belki sizler de mutfağınıza taşımak istersiniz diye vermek istedik.

Doyuruculuğu ve uzun süre bozulmadan dayanabilmesi sebebiyle nokul, Sinop limanından hareket eden denizcilerin en temel yolluklarından birisiymiş.

İnternete nokul yazınca ilk karşımıza çıkan, dört şehir arasındaki en meşhuru Samsun’un Bafra nokulu ile rahmetli dedemin çok çok sevdiği Sinop’un Gerze nokulunun tarifini şöyle ekleyelim.

Sinema

Sanat ve Güzel

Güzel bir yazı olması için güzellik mevzusuna değinmek istedim. Tabi ki  içinde güzellik geçmesi bir yazıyı iyi yapmaz. Bu ancak diğer okurların  da yazıyı “güzel” olarak algılaması ile birebir alakalıdır. Tıpkı sanat  eseri gibi bu yazıyı okuyan başka yazıya nazaran bir güzellik derecesi  biçer; sonunda ya beğenir ya da beğenmez. Yani bir şeyin güzel olduğu  başka şeylere göre belirlenir!

“Güzel nedir?” mevzusuna felsefeciler farklı açılardan bakmışlar. Bir  solukta, kafa karıştırmadan değinelim. Pythagoras, güzel olanın  uyumluluk olduğunu; Herakleitos, uyumun zıtlıklarla sağlanabileceğini;  Empedokles, güzellikle sevgi-aşk arasındaki ilişkiyi; Demokritos, güzeli  doğada değil insanda aramak gerektiğini; Sokrates, asıl güzelliğin ruh  güzelliği olduğunu ve iyi ile arasında sıkı bir bağ bulunduğunu; Platon,  fertlerdeki güzelliğin değişmeyen güzel olanın yansımaları olduğunu;  Aristoteles, güzelliğin nesneden kaynaklandığını ve sanatların taklit  olduğunu söyler.

Kafalar karıştı ise düşünceye dalmak için biraz daha karıştıralım!  Gazali, “Her şeyin güzelliği, kendisinde olması gereken kemale sahip  olup olmamasına bağlıdır. O halde kendisi için mümkün ve gerekli bütün  olgunluk ve kemallere ulaşabilmiş bir şey, güzelliğin doruğunda  demektir,” der. İslam sanatlarında estetik ve güzellik kavramları sadece  göze hitap etmez. Derin ve geniş olarak hayatın her veçhesini içine  alacak şekildedir. Bütün sanat formları özünde “Asıl ve Değişmez Güzel  Olan”ı anlamaya çalışır.

Fuzûlî'nin güzel hakkındaki görüşünü başka zamana saklayıp nihayete  erdirelim. Sokrates’in hayatına dair 1971 yapımı TV filminde replik de  olsa Sokrates sorar: "Bir şeyi başka bir şeye kıyasla güzel diyorsa insan, o şey hem güzel hem de çirkin nasıl olabilir? O halde asıl 'güzel' nedir?"

Müzik

Flat Eric de kim ola?

Quentin Dupieux’ü sinema meraklıları gerçek üstü filmleriyle tanırlar. Katil araba lastiği Rubber, canı sıkkın tuhaf polislerin rol aldığı Wrong Cops veya ismiyle tenakuz teşkil eden Réalité ve daha nice absürt, uçuk filmde imzası var. Müzikseverler ise diğer kimliğine, Mr. Oizo’ya aşinadır.

Mr. Oizo’nun müziği de sineması gibi deneysel, sıra dışı olagelmiştir. Flat Eric ise bunun doğal neticesi demek yanlış olmaz. Sarı kafası, turuncu gövdesi, yuvarlak siyah gözleri ve -alamet-i farikası- üçgen burnu ile son derece sevimli görünen bir karakterin polisten kaçan bir suçlu olarak tasvir edilmesi beklenir şey değildir. İlk defa 1999’da Levi’s reklamlarında dostu Angel ile arz-ı endam eden Flat Eric, aynı yıl çıkan Mr. Oizo’nun ilk ve en başarılı albümü Flat Beat’in kapağını süslemiş, şarkının klibinde rol almıştır.

Eric’in “flat” (düz) unvanı gerçekleşmeyen bir fikre atıfla üzerine yapışıp kalmıştır. Başta Eric karakterinin üzerinden arabayla geçmeyi düşünen Dupieux’ü bu fikrin çok şiddetli olacağı gerekçesiyle vazgeçirmeyi başarmışlar ancak ismi muhafaza edilmiştir.

Flat Eric’in nihayet yakalandığı, fakat serbest bırakıldığı bilgisini de paylaşalım bu vesileyle.

Podcast

Mütemadiyen yeni, gündeme dair gelişmeleri dinlemekten sıkıldıysanız sizlere Başkanım Podcast’in Apolitik programını tavsiye ederiz. Sinema, kültür ve sanat konularında muhabbete şuradan erişmek mümkündür.

Sahaf

Herkese selamlar. Bu hafta sahafta bir tarihi roman, bir Halil İnalcık kitabı ve kentleşme üzerine önemli bir çalışma var. Önceki haftalarda paylaştığımız kitaplardan mevcut olanlara da sitemizdeki Amors Bülten Kitaplığından ulaşabilirsiniz.